ถ้าพูดถึง “อาชีพเสริมสายเกษตรที่ไม่ยุ่งยาก” ชื่อของ “ปลาดุกบ่อพลาสติก” มักโผล่มาเป็นตัวเลือกแรก เพราะเริ่มต้นง่าย ลงทุนไม่สูง และหมุนรอบเงินเร็วสุด ๆ — แค่ 90 วันก็จับขายได้ บทความนี้จะพาไปดูตั้งแต่ขั้นวางแผนขนาดบ่อ สูตรอาหารแบบประหยัด จนถึงเคล็ดลับเร่งโตให้ทันตลาดแบบชิล ๆ

1) ทำไมต้องปลาดุก + บ่อพลาสติก?

  • โตเร็ว ใช้เวลาเลี้ยงสั้นกว่า tilapia หรือกุ้งก้ามกราม

  • ทนโรค ทนสภาพน้ำ ไม่จำเป็นต้องติดอ็อกซิเจนถาวร แค่เปลี่ยนน้ำตามรอบก็เอาอยู่

  • ตลาดกว้าง ทั้งอาหารตามสั่ง/ปิ้งย่าง/ส้มตำ ล้วนต้องใช้ปลาดุก

  • บ่อพลาสติกราคาถูก ถมดินไม่ต้องลึก เคลื่อนย้ายง่าย ซ่อมรั่วไว ทำได้แม้ในพื้นที่หลังบ้าน

2) เลือกขนาดบ่อ & ต้นทุนเริ่มต้น

รายการ จำนวน ราคา (บาท) หมายเหตุ
พลาสติก PE เกรด 500 ไมครอน 8 × 10 ม. 1 ผืน 1,500 เผื่อพับขอบสูง 80 ซม.
โครงบ่อ (เสาไม้ยูคา + ไม้ไผ่) 1 ชุด 800 ทำกรอบ 4 × 6 ม.
ลูกปลาดุก Size 2 ซม. 1,000 ตัว 700 ราคาเฉลี่ย 0.7 บ./ตัว
อาหารเม็ดโปรตีน 32% (ถุง 25 กก.) 3 ถุง 1,200 ใช้ตลอดรอบเลี้ยง
EM + กากน้ำตาลทำน้ำยาฆ่าเชื้อ 1 ชุด 200 หมักใช้เองลดกลิ่น
รวมลงทุน ≈ 4,400 เหลืองบสำรองอีกนิดก็ครบ 5,000

ความจุน้ำ บ่อ 4 × 6 ม. ลึก 0.8 ม. = 19 ลบ.ม. (19,000 ลิตร) เลี้ยงได้ประมาณ 1,000–1,200 ตัวแบบสบาย ๆ

3) โปรแกรมปล่อยลูกปลา

สัปดาห์ ขนาดปลาเฉลี่ย อัตราการให้อาหารต่อวัน เคล็ดลับ
1–2 2 – 4 ซม. 7% ของน้ำหนักตัว ให้อาหารเม็ดบดละเอียด + ไข่ต้ม
3–4 4 – 6 ซม. 6% เริ่มฝึกให้กินเวลาคงที่ เช้า–เย็น
5–8 6–10 ซม. 4–5% ลดโปรตีนเหลือ 28% ประหยัดต้นทุน
9–12 10–15 ซม. 3% คัดขนาดไม่เท่ากันย้ายบ่อพัก ลดกินกันเอง

4) สูตรอาหารประหยัด (ทำเสริมวันเว้นวัน)

  1. รำละเอียด 3 กก.

  2. ปลาป่นเกรด B 2 กก.

  3. กากถั่วเหลือง 2 กก.

  4. เลือดวัวต้มกาก 1 กก. (เสริมกรดอะมิโน)

  5. วิตามินรวมผง 50 กรัม

  6. คลุกกับน้ำกากน้ำตาล + EM ให้ชื้น หมัก 24 ชม. แล้วปั้นเม็ดเล็ก ๆ โยนเช้าเย็นแทนอาหารเม็ด 30% ลดต้นทุนได้ราว 300 บาท/รอบ

5) การจัดการน้ำ & ป้องกันโรค

  • ทุก 7 วัน ปล่อยน้ำออก 20% เติมน้ำใหม่ ช่วยลดแอมโมเนีย

  • ใส่ EM 100 มล./น้ำ 100 ลิตร สลายของเสีย ลดกลิ่น

  • ถ้าน้ำเขียวจัด เติมผักตบชวา 2–3 กอ ช่วยบังแดด + ดูดสารไนไตรต์

  • โรคยอดฮิตคือ เหงือกบวม–ตัวลอย ใช้เกลือแกง 0.3% แช่ 3 วัน มักหาย

6) ตารางใช้ยา/เสริมแร่ธาตุ

สัปดาห์ สิ่งที่ใส่ อัตรา เป้าหมาย
2, 6, 10 ปูนขาว 20 กก./ไร่ ปรับ pH 7–8
4, 8 ดีเกลือ 5 กก./ไร่ ลดแบคทีเรียผิวน้ำ
9 วิตามิน C ผง 1 ก./ปลา 1 กก. ลดความเครียดก่อนจับ

7) เก็บเกี่ยวอย่างไรไม่ช้ำเนื้อ

  • วัน 85–90 เริ่มงดอาหาร 24 ชม. เพื่อให้ปลาขี้โล่ง

  • ใช้ สวิงตาถี่ เก็บเฉพาะปลาไซซ์ 3–4 ตัว/กก. ราคา 65–70 บ./กก.

  • หากปลาตัวเล็กเกิน 5 ตัว/กก. ให้เลี้ยงต่ออีก 10 วันแล้วค่อยรวบ

คำนวณกำไรคร่าว ๆ

  • ผลผลิตเฉลี่ย 200–220 กก.

  • ขายส่งหน้าฟาร์ม 65 บ./กก. = รายได้ ≈13,000–14,300 บ.

  • ต้นทุนรวม ≈ 5,000 บ.

  • กำไรสุทธิ ≈ 8,000–9,000 บ./รอบ หรือ 160–180 บ./ตร.ม./รอบ

8) ทริกเพิ่มรอบ–ลดความเสี่ยง

  1. ทำบ่อสำรอง 1 ผืน ไว้พักปลาคัดไซซ์ ต่างขนาดจะได้ไม่แย่งอาหาร

  2. ใช้ หัวทรายจุ่ม เวลากลางคืนเดือนเมษา–พฤษภา อุณหภูมิสูง ปลาจะหายใจดีขึ้น

  3. ทำประกันภัยสัตว์น้ำ (กรมประมง) ปีละ 500 บ. คุ้มครองโรคระบาด–น้ำท่วม

9) สรุป

เลี้ยงปลาดุกบ่อพลาสติกคือทางลัดให้เกษตรกรมือใหม่ขยับสู่รายได้เสริมได้เร็ว ขนาดบ่อยืดหยุ่น สูตรอาหารปรับตามกระเป๋า และที่สำคัญคือ การจัดการน้ำกับการคุมต้นทุน ถ้าทำตามแผนด้านบน แค่ 90 วันคุณก็มีเงินเข้ากระเป๋าหลักหมื่นแบบไม่ต้องเสี่ยงมาก ลุยเลย!

ผำอบแห้งผสมผงมัจฉะแท้100% (เหมาะสำหรับเริ่มทาน)

ผำอบแห้งผสมผงมัจฉะแท้100% (เหมาะสำหรับเริ่มทาน)