บ้านเห็ดฟางกองเตี้ย ปลูกครั้งเดียว เก็บเห็ดได้สามรอบแบบรัว ๆ

เห็ดฟางกองเตี้ยเป็นเทคนิคปลูกเห็ดฟางยุคใหม่ที่เหมาะกับเกษตรกรมือใหม่ งบน้อย พื้นที่จำกัด แต่ต้องการ “ยิงทีเดียวจบ” คือลงแรงทำโครงสร้างครั้งเดียวแล้วเก็บผลผลิตได้หลายรอบ บทความนี้จะพาไปดูครบทุกขั้นตอน ตั้งแต่เตรียมโรงเรือน ผสมวัสดุ ควบคุมอุณหภูมิ ยันการกลับกองเพื่อให้ได้ผลผลิต 3 รอบแบบปัง ๆ

1) วางแผนก่อนสร้าง: รู้จักกองเตี้ย

• กองสูงเท่าไหร่ถึงเรียก “เตี้ย”: สูงไม่เกิน 40 ซม. ยาว 1.2 ม. กว้าง 1 ม. ให้เดินพลิกกองได้สะดวก

• พื้นที่ต่อกอง: อย่างน้อย 2×3 ม. ต่อ 1 กอง (เผื่อพื้นที่ระบายอากาศและทางเดิน)

• ต้นทุน: ฟางข้าว 25 กก./กอง (120 บาท) + เชื้อเห็ดฟาง 1 ก้อน (35 บาท) + วัสดุเสริม (รำ, ปุ๋ยคอก) รวมราว 200 บาท/กอง

2) ทำโครงสร้างโรงเรือนง่าย ๆ

• ใช้โครงเหล็กหรือไม้ยูคา สูง 2 ม. คลุมด้วยพลาสติก UV กันฝน

• ติดตาข่ายสีขาวด้านข้าง 70 % กันแมลงแต่ยังถ่ายเทอากาศ

• พื้นโรยหินคลุกหนา 5 ซม. ป้องกันความชื้นสะสมและปลวก

• ติดพัดลม 14” 2 ตัว/พื้นที่ 12 ตร.ม. ช่วยไล่คาร์บอนไดออกไซด์

3) เตรียมส่วนผสมกอง (สูตรฮิต 70:30)

1. ฟางข้าวหมักน้ำปูนแดง 70 %

2. ขี้วัวเก่า + รำละเอียด 30 % ช่วยโปรตีน

3. เชื้อ Trichoderma 50 กรัม/กอง ป้องกันราเขียว

4. ความชื้นรวมก่อนกอง 70 % (บีบแล้วน้ำหยดติ๋งเดียวพอ)

4) ขั้นตอนกองให้ถูกวิธี

1. วางฟางชั้นแรก 10 ซม. โรยเชื้อเห็ด 1/3 ก้อน

2. ซ้อนสลับ 4 ชั้นจบที่ฟางเป็นชั้นบนสุด รดน้ำให้ชุ่ม

3. ปักไม้ไผ่เป็น “ปรอท” ตรงกลางกอง วัดอุณหภูมิได้ตลอด

ทริก: เว้นช่องว่าง 10 ซม. ระหว่างกองกับผนังโรงเรือน ให้ความร้อนไหลเวียน

5) คุมอุณหภูมิและความชื้น

• ระยะบ่มเส้นใย (วัน 1-10): คุมที่ 30-35 °C เปิด-ปิดผ้าใบพลาสติกตามสภาพอากาศ

• ระยะออกดอก (วัน 11-18): ลดเหลือ 28-32 °C ความชื้น 85-90 % ใช้สปริงเกลอร์หมอกเช้า-เย็น

• อย่าเกิน 37 °C ไม่งั้นเส้นใยตายเรียบ

6) การกลับกอง (หัวใจของ 3 รอบรัว ๆ)

• ครั้งที่ 1 (วัน 19): เปิดกอง เอาฟางด้านนอกแห้งทับไว้ข้างใน ปรับความชื้นให้เท่าเดิม

• ครั้งที่ 2 (วัน 32): ทำเหมือนเดิม + เติมรำ 500 กรัมเพิ่มโภชนาการ

• ครั้งที่ 3 (วัน 45): กลับกองสุดท้าย กระตุ้นรอบดอกช่วงท้าย เก็บจนวัน 60 แล้วทิ้งกองทำปุ๋ยต่อ

7) ตารางเก็บผลผลิต

ลงทุน 200 บ. ได้กลับมา 720 บ. กำไรเหนาะ ๆ 520 บาท/กอง หรือ 260 % ภายใน 2 เดือน

8) เคล็ดลับไม้ตาย

• ใช้ฟางข้าวใหม่ กลิ่นหอมไม่มีเชื้อรา

• ปรับ pH วัสดุกอง 6.5-7 ด้วยหินปูนบด

• ระวังหนูและหอยเชอรี่ ชอบมากินดอกอ่อน ให้ติดแผงกาวหรือโรยปูนขาวรอบโรงเรือน

• ทำ GAP เบื้องต้น: แยกโซนเก็บฟาง-โซนหมัก ป้ายอุณหภูมิชัดเจน ลดปัญหาปนเปื้อน

9) คำถามฮิตจากมือใหม่

Q: ถ้าอากาศร้อนจัด 40 °C ทำยังไง?
A: คลุมสแลน 80 % เพิ่ม สเปรย์น้ำพื้นโรงเรือนทุก 2 ชม. ลดอุณหภูมิได้ 2-3 °C

Q: ฝนตกน้ำไหลเข้ากองแล้วเห็ดเน่า?
A: ทำคันดินสูง 15 ซม. รอบโรงเรือน กับเจาะร่องระบายน้ำออกข้าง

Q: ใช้ฟางหอม แทนฟางข้าวได้ไหม?
A: ได้ แต่ต้องเพิ่มขี้วัวอีก 10 % เพราะฟางหอมธาตุอาหารต่ำกว่า

10) ข้อดี-ข้อจำกัดของระบบกองเตี้ย

ข้อดี

• ทุนต่ำ เหมาะคนเริ่มต้น

• เก็บดอกง่าย ไม่ต้องปีน

• พลิกกองได้เร็ว ลดเชื้อเสีย

ข้อจำกัด

• ต้องคุมความร้อนดี เพราะกองเตี้ยเย็นเร็ว

• ผลผลิตต่อกองต่ำกว่ากองสูง ต้องเพิ่มจำนวนกองถ้าจะทำเชิงพาณิชย์ใหญ่

สรุปสั้น ๆ: บ้านเห็ดฟางกองเตี้ยเหมาะกับคนที่อยากเห็นเงินเร็ว ใช้แรงไม่เยอะ แถมพลิกกองง่าย แค่คุมอุณหภูมิ-ความชื้นให้เป็น คุณก็เก็บเห็ดสด ๆ ได้ถึง 3 รอบ บนต้นทุนเบา ๆ ไม่ถึง 300 บาทต่อกอง ลองจัดมุมว่างหลังบ้านทำดู แล้วจะรู้ว่ารัวเห็ดรัวเงินมันฟินขนาดไหน!