ความรู้การเกษตร

การปลูกกาแฟอราบิก้าให้ได้ผลผลิตดี ไม่ใช่แค่เรื่องสายพันธุ์หรือสภาพดินฟ้าอากาศเท่านั้น แต่การ “ตัดแต่งกิ่ง” ก็สำคัญมาก เพราะเป็นขั้นตอนที่ช่วยให้ต้นกาแฟสมบูรณ์ แข็งแรง ออกผลดี และยังช่วยให้เก็บเกี่ยวสะดวกขึ้นอีกด้วย ชาวบ้านในพื้นที่สูงแถบภาคเหนือ เช่น เชียงใหม่ แม่ฮ่องสอน เชียงราย นิยมปลูกกาแฟอราบิก้าเพราะรสชาติดี มีกลิ่นหอม แต่หลายคนยังไม่รู้ว่า การตัดแต่งกิ่งอย่างถูกวิธีสามารถเพิ่มผลผลิตได้ถึง 20-30% ต่อปีเลยนะ ทำไมต้องตัดแต่งกิ่ง? กาแฟอราบิก้าเป็นพืชที่โตเร็ว มีกิ่งเยอะ ถ้าไม่ตัดแต่งจะทำให้ต้นโทรม แสงแดดส่องไม่ทั่ว อากาศถ่ายเทไม่ดี มีความชื้นสะสม เสี่ยงต่อโรคและแมลง เช่น โรคราสนิมใบกาแฟ หรือเพลี้ยต่างๆ นอกจากนี้ยังทำให้เก็บเกี่ยวลำบาก ต้องเสียเวลาหาผลผลิตตามซอกกิ่ง ประเภทของการตัดแต่งกิ่ง ตัดแต่งเพื่อควบคุมทรงพุ่มทำหลังปลูกได้...

ถ้าพูดถึงไม้ผลที่ปลูกง่าย ทนแล้งได้ดี แถมยังขายได้ราคาดี “น้อยหน่า” หรือที่บางคนเรียกว่า “น้อยหน่าฝ้าย” ก็ถือเป็นไม้ผลทางเลือกที่น่าจับตามองสุดๆ โดยเฉพาะในยุคที่น้ำไม่ค่อยจะมี ฝนไม่ค่อยจะตกแบบนี้ 🌱 น้อยหน่าคือใครมาจากไหน?น้อยหน่าเป็นไม้ผลเมืองร้อน ตระกูลเดียวกับกระดังงาและสาเก มีถิ่นกำเนิดจากแถบอเมริกาเขตร้อน แต่ถูกนำเข้ามาปลูกในเมืองไทยมานานจนกลายเป็นผลไม้ประจำท้องถิ่นไปแล้ว โดยเฉพาะในภาคเหนือและอีสาน ที่ดินแล้งๆ ก็ยังปลูกขึ้น แถมออกลูกดกอีกต่างหาก 🌞 จุดเด่นของน้อยหน่า: ทนแล้ง ออกลูกไว ปลูกได้แทบทุกที่ข้อดีที่ทำให้ “น้อยหน่า” กลายเป็นไม้ผลทางเลือกอันดับต้นๆ คือเรื่อง “ความทน” ทนแล้ง ไม่ต้องรดน้ำบ่อย ปลูกง่าย ดูแลง่าย ไม่ต้องพึ่งยามาก โตไว ให้ผลผลิตในปีที่ 2-3...

แครอท ผักหัวสีส้มสดที่หลายคนคุ้นเคย ไม่ได้มีดีแค่หน้าตาน่ากิน แต่ยังเต็มไปด้วยสารอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย แถมยังปลูกเองได้ง่ายกว่าที่คิด โดยเฉพาะในช่วงฤดูหนาว หรือช่วงที่อากาศเย็นหน่อย เพราะแครอทชอบอุณหภูมิประมาณ 15-20 องศาเซลเซียส แครอทคืออะไร?แครอท (Carrot) เป็นพืชผักหัว มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Daucus carota จัดอยู่ในกลุ่มผักราก มีถิ่นกำเนิดแถวๆ เอเชียกลาง และยุโรปตะวันออก เดิมทีแครอทที่พบเจอไม่ได้มีแค่สีส้ม แต่มีทั้งสีม่วง สีแดง สีเหลือง จนมาถึงยุคที่พัฒนาให้สีส้มโดดเด่นแบบที่เราคุ้นตาในปัจจุบัน แครอทชอบดินแบบไหน?แครอทต้องการดินร่วนซุย ไม่มีหิน ไม่แน่นเกินไป และมีอินทรียวัตถุสูง เพราะหัวแครอทจะต้องดันตัวลงไปในดิน ถ้าดินแน่นไป หัวจะบิดเบี้ยว ไม่โต แถมไม่สวยอีกต่างหาก ก่อนปลูกควรไถพรวนดินให้ลึกอย่างน้อย...

ในการทำเกษตรอินทรีย์หรือแม้แต่เกษตรทั่วไป การบำรุงดินให้ดีอยู่เสมอเป็นเรื่องที่สำคัญมาก เพราะดินคือหัวใจหลักของการเพาะปลูก ถ้าดินดี พืชก็โตดี ผลผลิตก็ได้ดี ซึ่งหนึ่งในวิธีที่ง่าย ประหยัด และปลอดภัยกับธรรมชาติที่สุดก็คือ การใช้ “พืชตระกูลถั่ว” มาช่วยปรับปรุงบำรุงดินนั่นเอง พืชตระกูลถั่ว เช่น ถั่วพร้า ถั่วพุ่ม ถั่วเขียว ถั่วลิสง ถั่วเหลือง ฯลฯ มีความสามารถพิเศษในการตรึงไนโตรเจนจากอากาศลงสู่ดิน โดยมีแบคทีเรียที่ชื่อว่า ไรโซเบียม (Rhizobium) อาศัยอยู่ในปมรากของพืชพวกนี้ ซึ่งเจ้าตัวนี้แหละที่ช่วยเปลี่ยนไนโตรเจนในอากาศให้กลายเป็นไนโตรเจนในรูปที่พืชสามารถนำไปใช้ได้ การปลูกพืชตระกูลถั่วสลับกับพืชหลัก หรือปลูกเป็นพืชคลุมดินในช่วงที่ไม่มีการเพาะปลูก ก็เป็นวิธีที่นิยมใช้กันในหลายพื้นที่ โดยเฉพาะในโครงการหลวง และชุมชนเกษตรกรที่เน้นการฟื้นฟูระบบนิเวศ เช่นที่ ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงห้วยลึก หรือชาวบ้านในพื้นที่ อำเภอแม่แจ่ม...

อะโวคาโด ผลไม้ที่สายเฮลธ์ตี้ต้องรู้จัก เพราะเต็มไปด้วยไขมันดี วิตามิน แถมยังเอาไปทำเมนูได้สารพัด ทั้งสลัด ขนม หรือจะกินสดๆ ก็ยังอร่อย แต่พอไปถึงซูเปอร์ก็ต้องยืนงงกับชั้นวางผลไม้ ว่าจะเลือกอะโวคาโดนำเข้าจากต่างประเทศดี หรือจะอุดหนุนของไทยเราดี? บทความนี้จะช่วยให้ตัดสินใจได้ง่ายขึ้น พร้อมแถมไอเดียกินให้อร่อยด้วยนะ! รู้จักอะโวคาโดกันก่อน อะโวคาโดเป็นผลไม้ที่มีต้นกำเนิดจากแถบอเมริกากลางและใต้ ซึ่งในปัจจุบันมีการปลูกกันทั่วโลก รวมถึงในประเทศไทยด้วย สายพันธุ์ที่นิยมในตลาดมีหลายแบบ เช่น ฮัส (Hass), บูธ 7 (Booth 7), ปีเตอร์สัน ฯลฯ ซึ่งแต่ละสายพันธุ์ก็มีเนื้อสัมผัส กลิ่น และรสชาติที่ต่างกันไป อะโวคาโดนำเข้า ดีจริงมั้ย? อะโวคาโดนำเข้าที่ขายในไทย ส่วนใหญ่จะมาจากเม็กซิโก...

ถ้าพูดถึงพืชเศรษฐกิจที่มาแรงและคนเริ่มปลูกกันมากขึ้นในไทย “มันเทศญี่ปุ่น” ถือว่าเป็นอีกหนึ่งตัวเลือกที่น่าสนใจสุด ๆ เพราะนอกจากจะปลูกง่าย ใช้พื้นที่ไม่เยอะ และให้ผลผลิตค่อนข้างไวแล้ว ยังมีตลาดรองรับทั้งในและต่างประเทศ โดยเฉพาะสายเฮลท์ตี้ที่หันมากินมันเทศแทนข้าวเพื่อคุมแคลฯ แต่เดี๋ยวก่อน! คนที่เคยปลูกมันเทศคงรู้กันดีว่า “ด้วงงวงมันเทศ” คือศัตรูตัวร้ายที่มักจะมารบกวนตอนเก็บเกี่ยว เพราะมันจะเจาะหัวมันจนเสียหาย ใช้กินหรือขายก็ไม่ได้ เสียหายทั้งแรงทั้งเงิน นั่นแหละค่ะ มันเทศญี่ปุ่นจึงกลายเป็นพืชที่ถูกพัฒนาให้ “ต้านทานด้วงงวงได้” โดยงานวิจัยจาก ศูนย์เครือข่ายวิจัยและพัฒนาการเกษตรที่สูง จังหวัดเชียงใหม่ ที่จับมือกับเกษตรกรในพื้นที่พัฒนาพันธุ์มันเทศญี่ปุ่นให้แกร่งขึ้นกว่าเดิม แถมยังรสชาติอร่อย หวาน มัน เนื้อเนียนเหมือนเดิม พันธุ์ที่น่าสนใจก็เช่น พันธุ์โอกินาว่า (เนื้อม่วง), พันธุ์เบนิฮารุกะ (หวานจัด), หรือพันธุ์โอกินาว่าขาว ที่สามารถปรับตัวเข้ากับสภาพดินฟ้าอากาศบนที่สูงได้ดี เกษตรกรที่ปลูกมันเทศญี่ปุ่นเล่าให้ฟังว่า...

ลูกพลับ…ผลไม้รสหวานอมฝาดที่หลายคนอาจมองข้าม แต่รู้ไหมว่าถ้านำมาแปรรูปเป็น “พลับอบ” แล้วล่ะก็ มูลค่าพุ่งกระฉูดขึ้นมาทันที! วันนี้เราจะพาไปดูไอเดียเจ๋ง ๆ จากพื้นที่ตำบลแม่สุก อำเภอแจ้ห่ม จังหวัดลำปาง ที่ชาวบ้านรวมกลุ่มกันยกระดับผลผลิตจากลูกพลับสด ๆ ให้กลายเป็นของดีประจำถิ่น ผ่านการอบแห้งแบบโบราณผสมเทคโนโลยีสมัยใหม่ การแปรรูป “พลับอบ” ไม่ใช่แค่ทำให้เก็บได้นานขึ้น แต่ยังช่วยสร้างรายได้ในช่วงนอกฤดูได้อีกด้วย จุดเริ่มต้นของแนวคิดนี้มาจากการที่ลูกพลับในพื้นที่มีจำนวนมากในช่วงเก็บเกี่ยว แต่ไม่สามารถจำหน่ายหมดได้ทัน จนเกิดปัญหาราคาตกและของเสีย ชาวบ้านจึงรวมกลุ่มภายใต้การสนับสนุนของ สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (องค์การมหาชน) และ HRDI เพื่อหาทางแปรรูปผลผลิต โดยเลือกใช้วิธีการ “อบพลับ” ที่ยังคงรสชาติหวานธรรมชาติ เนื้อเหนียวนุ่ม หอมละมุน กรรมวิธีในการทำพลับอบ เริ่มจากการคัดเลือกลูกพลับคุณภาพดี ปอกเปลือก...

ถ้าพูดถึงพืชที่ทั้งปลูกง่าย รายได้ดี และยังอุดมไปด้วยคุณค่าทางโภชนาการ หนึ่งในนั้นต้องมีชื่อของ “หน่อไม้น้ำ” ติดโผแน่นอน หลายคนอาจยังไม่คุ้นหูหรือไม่เคยเห็นเจ้าพืชชนิดนี้ แต่บอกเลยว่ามีศักยภาพทั้งในด้านเศรษฐกิจและสุขภาพมากๆ “หน่อไม้น้ำ” หรือบางท้องถิ่นเรียกว่า “ไหล่ไม้น้ำ” เป็นพืชน้ำที่ปลูกในนาข้าวหรือลำคลอง รากลึกไม่มาก ดูแลง่าย ไม่ต้องใช้ปุ๋ยหรือยาฆ่าแมลงเยอะ เหมาะมากสำหรับเกษตรกรรุ่นใหม่หรือคนที่มีพื้นที่น้อยๆ ก็สามารถเริ่มต้นได้ ต้นกำเนิดของหน่อไม้น้ำมักพบในพื้นที่ภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เช่น จังหวัดเชียงใหม่ เชียงราย ลำปาง และในภาคอีสานอย่างอุบลราชธานี และยโสธร ที่ชาวบ้านปลูกกันเยอะเพราะดูแลง่าย ขายได้ราคา แถมตลาดยังต้องการต่อเนื่อง เรื่องรายได้ก็ไม่ธรรมดา หน่อไม้น้ำสามารถเก็บเกี่ยวได้เรื่อยๆ ทุกๆ 7-10 วัน หลังจากเริ่มต้นปลูกไปประมาณ 45 วัน...